Microbiomen omarmen
Door: Zach Aanderud Ph.D.
Dit artikel beschrijft onze interacties met microbiomen in de loop van de tijd. Stimuleert het omarmen van de gezondheidsvoordelen van het microbioom. Benadrukt LoveBiome als leider in microbiomezorg.
Meer dan een eeuw geleden begonnen we de geheimen van microbiomen te ontsluieren, maar nu pas omarmen we microbiomen als het centrum van gezondheid en profiteren we optimaal van prebiotica, probiotica en postbiotica.
In het begin van de19e eeuw begon Elie Metchnikoff (1845-1916), een Nobelprijswinnaar, anders over de microscopische eencellige bacteriën in ons lichaam te denken dan de wetenschappelijke consensus van die tijd. De overheersende wetenschappelijke gedachte was dat bacteriën de oorzaak waren van alle soorten ziekten, plagen en pestilenties en dat ze moesten worden uitgeroeid uit het menselijk lichaam. Wetenschappers die het menselijk lichaam bestudeerden, waren het erover eens dat de bacteriën in onze darmen giftige stoffen produceerden die het zenuwstelsel en het bloedvatenstelsel beschadigden en uiteindelijk leidden tot onze veroudering.
Metchnikoff deed een andere hypothese op basis van twee observaties over de fermentatie van voedingsmiddelen die door velen werd gebruikt om de houdbaarheid van goederen te verlengen en de smaak te verbeteren. Zijn eerste observatie was dat Bulgaarse boeren uitzonderlijk veel gefermenteerde melkproducten consumeerden en langer leken te leven dan andere mensen die een veel comfortabelere en meer bevoorrechte levensstijl hadden. Zijn tweede observatie was dat gefermenteerde melkproducten die door de Bulgaren werden geconsumeerd tonnen melkzuurproducerende bacteriën bevatten die de groei van ziekteverwekkende bacteriën moeten voorkomen.
Metchnikoff concludeerde dat “melkzuurgisting zo goed is om rotting tegen te gaan [otherwise known as spoiling] in het algemeen, waarom zou het dan niet voor hetzelfde doel kunnen worden gebruikt in het spijsverteringskanaal?” waardoor uiteindelijk de ouderdom werd uitgesteld. Metchnikoff dronk de rest van zijn leven gefermenteerde melk en schreef wat hij “Bulgaarse bacillus” bacteriën noemde toe aan zijn lange gezonde leven. Hij overleed op eenenzeventigjarige leeftijd en veroorzaakte een golf van populariteit van gefermenteerde melk in heel West-Europa gedurende tientallen jaren.
Metchnikoff was de eerste die de kracht van het microbioom benutte, de micro-organismen die met en op ons leven, door de consumptie van probiotica te promoten, in de vorm van de heilzame Bulgaarse bacillusbacteriën, die de menselijke gezondheid verbeterden.
Maar zelfs na de ontdekking van Metchnikoff bleven de voordelen voor de gezondheid van ons microbioom overschaduwd worden door onze obsessie voor de schade die pathogene bacteriën aanrichten. We hebben bijvoorbeeld geprobeerd om ziekteverwekkende bacteriën snel uit ons lichaam te verdrijven met breedspectrumantibiotica. Helaas richten de meeste antibiotica zich op alle bacteriën in je lichaam en doden ze ziekteverwekkers, maar ook de nuttige symbiotische bacteriën in je microbioom die je mogelijk jarenlang hebt gekweekt.
Het gebruik van antibiotica blijft explosief stijgen: in de afgelopen twee decennia is het gebruik met meer dan 75% toegenomen in landen met een laag of gemiddeld inkomen en met bijna 50% wereldwijd (Browne et al. 2021). Antibiotica hebben verschillende negatieve effecten op het darmmicrobioom, waaronder het verminderen van de algemene soortendiversiteit, het in gevaar brengen van de metabolische activiteit, het veroorzaken van antibiotica-geassocieerde diarree en terugkerende Clostridioides difficile. infecties en het openen van fysieke ruimte voor schadelijke bacteriën om binnen te dringen en nuttige bacteriën uit te sluiten van herkolonisatie van de dikke darm (Ramirez et al 2020). Verder hebben we geprobeerd ons hele lichaam te zuiveren van bacteriën door onze obsessie met antimicrobiële hygiëne, wat leidt tot wat onderzoekers “microbiële deprivatie” noemen. De steriele, stedelijke, microbieel-arme omgeving die we hebben gecreëerd, kan ons risico op kanker vergroten door tumorontsteking te verergeren en de integriteit en het herstel van cellen te verminderen (Hertzen en Haahtela 2011); en de ontwikkeling van allergische aandoeningen beïnvloeden, wat leidt tot een afwijking van het normale, niet-specifiek “dysbiose” genoemd, als gevolg van verschuivingen in de samenstelling van onze microbioomsoorten op de huid, in het maagdarmkanaal en/of in de luchtwegen (Kloepfer et al 2022).”
Naast antibiotica en antibacteriële hygiëne hebben we verschillende moderne praktijken aangenomen die de gezondheidsvoordelen van ons microbioom verminderen. We omzeilen onnodig de eerste “doop” of introductie van maternale microbiomen aan baby’s met de wereldwijde toename van keizersneden. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie blijft het gebruik van keizersnedes wereldwijd toenemen en is het nu goed voor meer dan 1 op de 5 (21%) van alle bevallingen en de verwachting is dat dit aantal zal blijven stijgen. Hoewel keizersnedes in bepaalde situaties absoluut cruciaal zijn om levens te redden, zijn veel keizersnedes onnodig en vergroten ze de kans op schade aan moeder en kind (Betran et al. 2021). Het vaginale microbioom van de moeder voorziet pasgeborenen van een grotere variëteit aan koloniserende bacteriën die verantwoordelijk zijn voor het stimuleren en voorbereiden van het immuunsysteem, waardoor vaginale geboorte de ideale geboortetraject is (Coelho et al 2021).
Daarnaast hebben we door de proliferatie van westerse diëten die rijk zijn aan vetten, ultraverwerkt voorverpakt voedsel, geraffineerde granen, rood vlees en eenvoudige suikers, de diversiteit van nuttige bacteriën verminderd en ziekteverwekkers in ons darmmicrobioom bevorderd. Het zou zomaar kunnen dat de gezondheidsrisico’s van door voeding veroorzaakte adipositas of te veel vetweefsel beter kunnen worden aangepakt door de structuur en functie van onze darmmicrobiomen te moduleren (Martinez et al. 2017).
Vandaag de dag ervaren sommigen een soort microbioom-ontwaken en stoppen ze het constante spervuur tegen de micro-organismen die in ons en op ons leven. De voordelen van microbiomen voor de gezondheid zijn onmiskenbaar en de informatie wordt snel uitgebreid. Elke maand bouwen wetenschappers voort op de eerste ontdekkingen van Metchnikoff en explodeert het microbioomonderzoek met nieuwe en baanbrekende, collegiaal getoetste wetenschappelijke artikelen. Van de 31.461 wetenschappelijke artikelen over het menselijk microbioom die tussen 1945 en 2023 zijn gepubliceerd, is bijvoorbeeld 96% in de afgelopen tien jaar gepubliceerd en maar liefst 23% alleen al in het afgelopen jaar (Web of Science search).
We begrijpen dat het ontmoedigend is om alle wetenschap te verwerken, maar de wetenschap blijft de essentiële onderlinge verbondenheid tussen ons en ons microbioom belichten. We moedigen iedereen aan om mee te doen aan de revolutie en je microbiomen te omarmen als jouw centrum van gezondheid.
Over de auteur
Zach Aanderud heeft een Ph.D. en is hoogleraar microbiële ecologie en biogeochemie aan de Brigham Young University. Hij is geboren en getogen in Portland, Oregon, en volgde een opleiding aan de BYU, de University of California Davis en de Michigan State University.
